قولنامه دستی چیست؟ آیا اعتبار دارد؟ 💡| نحوه نوشتن قولنامه دستی 📝

• آیا می دانید قولنامه دستی چیست؟
• آیا قولنامه دستی در دادگاه اعتبار دارد؟ اعتبار آن در دادگاه چقدر است؟

علی‌رغم اینکه قانون‌گذار در قانون مدنی، قراردادهای شفاهی را نیز معتبر دانسته است، بسیاری از افراد برای داشتن مدرکی در اثبات مالکیت یا حقانیت خود، ترجیح می‌دهند هنگام انعقاد قراردادها و عقود، به ویژه عقد بیع، اقدام به تنظیم متن کتبی کنند تا در صورت لزوم بتوانند از طریق آن، مالکیت و حقانیت خود را در محکمه به اثبات برسانند. به همین دلیل، قولنامه‌های دستی در میان افراد جامعه رواج بسیاری یافته‌اند و تنها در صورتی معتبر خواهند بود که به‌طور کامل مطابق شرایط و نحوه تنظیم مخصوص به آن‌ها تنظیم شده باشند. در غیر این صورت، ممکن است طرفین قرارداد را با آثار حقوقی جبران‌ ناپذیری مواجه کند.

با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله از ملک رامسر قصد داریم توضیح دهیم که قولنامه دستی چیست و در چه شرایطی در دادگاه دارای اعتبار است. همچنین به بررسی اعتبار این اسناد با و بدون اثر انگشت و شاهد می‌پردازیم و نحوه فسخ این قراردادها را نیز تشریح می‌کنیم. سپس، اعتبار قولنامه دستی برای زمین و خانه و همچنین وضعیت این اسناد پس از فوت فروشنده را مورد بحث قرار می‌دهیم. در نهایت، پس از ذکر قواعد مربوط به نحوه نگارش متن قولنامه دستی، یک نمونه از متن چنین سندی را ارائه کرده ایم و در اختیار خوانندگان محترم قرار می‌دهیم.

📝 قولنامه دستی چیست؟

در حقوق، قولنامه به عنوان یک سند معمولی قبل از انعقاد عقد بیع برای تنظیم توافقاتی مانند قیمت یا شرایط دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. قولنامه دستی، یک نوع سند معمولی است که طرفین با امضا، اثر انگشت یا مهر، به آن رسمیت می‌بخشند تا بتوانند در صورت نیاز، ادعاهای مالکیت خود را در دادگاه ثابت کنند.

سند عادی توسط طرفین بدون نیاز به دفاتر اسناد رسمی و بدون مامور صلاحیت دار تنظیم می‌شود، در حالی که سند رسمی تحت نظارت یک مامور صلاحیت دار در دفترخانه تهیه می‌شود. بنابراین، قولنامه دستی همان سندی است که طرفین برای انجام عقد بیع استفاده می‌کنند و با امضا، اثر انگشت یا مهر، آن را معتبر می‌سازند. استفاده از قولنامه دستی برای انتقال مالکیت ثروت است و نحوه تنظیم آن می‌تواند اختلافات حقوقی را کاهش دهد.

🔔 بیشتر بخوانید: صلح نامه چیست؟ 🤝🏻| نمونه قرارداد 📋| ارکان صلح ♻️

✔️ اعتبار قولنامه دستی در دادگاه، شرایط لازم برای تأیید این سند

در این بخش، ما به بررسی اعتبار قولنامه دستی در دادگاه می‌پردازیم. قانون مدنی در ماده 1284، شرایطی را برای اعتبار اسناد در دعاوی تعیین می‌کند که به تفصیل می‌پردازیم. برای اطمینان از اینکه یک قولنامه دستی به عنوان ادله در دادگاه تأیید شود، باید از شرایط زیر پیروی کند:

1. شرایط صحت معاملات و قراردادها: برای اعتبار قولنامه دستی، لازم است که طرفین با قصد و رضایت کامل، و با اهلیت قانونی که شامل رشد، عقل و بلوغ است، قرارداد را منعقد کنند. همچنین، موضوع قرارداد باید مشخص و معین باشد. این شرایط اساسی برای صحت تمامی عقود و قراردادها لازم است که قولنامه دستی نیز به آنها تابع است.

2. شرایط صحت و اعتبار اسناد عادی: برای اینکه یک سند عادی مانند قولنامه دستی به عنوان ادله در دادگاه مورد قبول قرار گیرد، باید به شرایط اساسی صحت معاملات پایبند باشد. این شامل امضا، مهر و اثر انگشت طرفین بر روی سند است. بدون این عناصر، قولنامه دستی دارای اعتبار در دادگاه نخواهد بود.

با توجه به مفاد ماده 1284 قانون مدنی، قانون‌گذار تأکید دارد که نوع رسمی یا غیر رسمی بودن سند به تنهایی به عنوان ادله در دفاع یا دعوا تأیید نمی‌شود. از این رو، صحت و اعتبار قولنامه دستی باید به شرایط صحت معاملات و اسناد عادی پایبند باشد تا در دادگاه به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا مورد قبول قرار گیرد.

🔔 بیشتر بخوانید: چگونه بدون پول پیش خانه بخریم؟ 🤔 | مزایا + معایب ✔️❌

✔️اعتبار قولنامه دستی با اثر انگشت و بدون اثر انگشت

در این بخش، به بررسی اعتبار قولنامه دستی با و بدون وجود اثر انگشت پرداخته و نکات قانونی مربوط به این موضوع را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

☑️ اعتبار قولنامه دستی با اثر انگشت

قانون مدنی، به وضوح، بر اهمیت امضا و مهر طرفین بر روی سند عادی تاکید دارد. ماده 1293 قانون مدنی مشخص می‌کند که اگر یک سند توسط یکی از مامورین رسمی تنظیم نشده باشد، اما دارای امضا یا مهر طرفین باشد، به عنوان سند عادی شناخته می‌شود. بنابراین، وجود امضا یا مهر در قولنامه دستی، کافی است تا این سند به عنوان ادله در دادگاه تأیید شود، حتی در صورت عدم وجود اثر انگشت.

☑️ اعتبار قولنامه دستی بدون اثر انگشت

اگرچه قانون مدنی به صراحت به وجود اثر انگشت در اسناد اشاره نمی‌کند، اما اثر انگشت نیز می‌تواند به عنوان یک عنصر اضافی برای تقویت اعتبار سند عادی مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، عدم وجود اثر انگشت به تنهایی، نمی‌تواند باعث ابطال قولنامه دستی شود، اگر سایر شروط صحت معاملات و اسناد (مانند امضا و مهر) موجود باشند.

با توجه به مفاد فوق، اثر انگشت، در صورت وجود، می‌تواند اعتبار سند عادی را تقویت کند، اما وجود آن به تنهایی شرط لازم برای تأیید قولنامه دستی در دادگاه نیست. برای اطمینان از اعتبار قولنامه دستی، بهتر است که طرفین به صورت صحیح امضا و مهر کنند، اما در صورت عدم وجود اثر انگشت، سند همچنان قابل قبول در دادگاه خواهد بود، اگر سایر موارد لازم برای صحت اسناد مانند معیارهای ماده 1293 قانون مدنی موجود باشند.

🔔 بیشتر بخوانید: عوامل موثر بر قیمت خانه مازندران ۱۴۰۳✨| نکات مهم ✅

✅ حقوق و شرایط فسخ قولنامه دستی

در این بخش، ما به بررسی شرایط و مقررات مربوط به فسخ قولنامه دستی پرداخته و رویکردهای قانونی برای این موضوع را بررسی می‌کنیم.

1. شرایط لازم برای فسخ قولنامه دستی: قولنامه دستی، همانند سایر قراردادها، ممکن است بر اساس شرایط خاصی فسخ شود. قانون مدنی در ماده 396، شرایطی برای فسخ قراردادها را تعیین کرده است که شامل خیارهای غبن، عیب، تدلیس، یا تأخیر ثمن می‌شود. بر این اساس، اگر یکی از این شرایط در قولنامه دستی وجود داشته باشد، طرفین می‌توانند به فسخ آن اقدام کنند.

2. روش‌های اعلام فسخ قولنامه دستی: برای اعلام فسخ قولنامه دستی، طرف متمایل به فسخ باید اراده خود را به یکی از شیوه‌های قانونی اعلام کند. این شیوه‌ها می‌تواند شامل اظهارنامه قضایی، یا هر شیوه دیگری باشد که به تأیید خواسته فسخ منجر شود. اگر طرف مقابل اعلام فسخ را نپذیرد، این امر می‌تواند از طریق رسوایی در محکمه پیگیری شود.

✅ تاثیر فوت فروشنده بر اعتبار قولنامه دستی

قولنامه دستی به عنوان یک سند حقوقی که توافق نامه ای میان طرفین را ثبت می‌کند، اصولاً پس از مرگ فروشنده منفسخ نمی‌شود. به عبارت دیگر، مرگ یکی از طرفین قولنامه دستی، به تنهایی، کافی نیست تا این قرارداد لغو شود. این موضوع در قوانین و مقررات حقوقی تأکید شده است که به تبع آن، قولنامه دستی حفظ خواهد ماند و دارنده آن می‌تواند از طریق وراثان فرد فوت کرده، ادامه اجرای این قرارداد را بخواهد.

1. عقود لازم و عقود جایز: باید توجه داشت که قولنامه دستی، به عنوان یک عقد لازم، با فوت یکی از طرفین به طور خودکار منفسخ نمی‌شود. در عقود لازم، این امر با وجود فوت یکی از طرفین، به صورت اتوماتیک منحل نمی‌شود و نیاز به اقدامات قانونی برای فسخ آن وجود دارد.

2. حقوق وراثت در قولنامه دستی: وراثان فرد فوت شده می‌توانند در جایگاه وی به عنوان طرف قولنامه دستی قرار بگیرند و تعهدات موردنظر را به عهده بگیرند. این امر به طور کلی بر اساس قوانین میراث و حقوق وراثت مربوطه تعیین می‌شود که بسته به شرایط مختلف، وارثان می‌ توانند حقوق و تعهدات قولنامه را به ارث ببرند و یا از آنها در محاکمه دفاع کنند.

به طور کلی، قولنامه دستی، حتی پس از فوت یکی از طرفین، می‌ تواند اعتبار خود را حفظ کند و وراثان فرد فوت شده می‌توانند در جایگاه وی، به انجام تعهدات موجود در این سند، بپردازند.

🔔 بیشتر بخوانید: کلاهبرداری از طریق ثبت ملک غیر چیست؟ 💡| جرم تقاضای ثبت ملک غیر ⚖️

✏️ نحوه نوشتن یک قولنامه دستی

• بخش اول، طرفین قرارداد: در این بخش، نام، نام خانوادگی، شماره شناسنامه (یا شماره ملی)، آدرس محل سکونت و شماره تماس خریدار و فروشنده ذکر می‌شود.
• بخش دوم، موضوع قرارداد: در این بخش، مشخصات دقیق مال مورد معامله شامل نوع، مدل (در صورت وجود)، وضعیت (اگر کارکرده است)، و هر گونه ویژگی دیگر مربوط به مال معامله شده به طور کامل ذکر می‌شود. همچنین مبلغ و شرایط پرداخت مشخص می‌شود.
• بخش سوم، تاریخ و شرایط انتقال مال: در این بخش، تاریخ انتقال مال به خریدار و جزئیات مربوط به مکان و زمان تحویل دقیقاً ذکر می‌شود. همچنین شرایطی که خریدار و فروشنده برای استنکاف و انجام معامله رسمی لازم دانسته‌اند، اعلام می‌شود.
• بخش چهارم، شرایط فسخ قرارداد: در این بخش، شرایطی که در صورت بروز وقایع خاص، مانند عدم انجام تعهدات یا تخلف از شرایط توافق شده، موجب فسخ قرارداد خواهد شد، به دقت ذکر می‌شود. همچنین خریدار و فروشنده در انتهای این بخش امضا می‌نمایند و در صورت وجود، شهودی هم امضا می‌شود.

🧾 نمونه متن قولنامه دستی

مشخصات فروشنده: مشخصات هویتی، آدرس، شماره تماس

مشخصات خریدار: مشخصات هویتی، آدرس، شماره تماس

مشخصات مال مورد معامله: 2000 متر زمین، ……. واقع در……….با پلاک اصلی …… و فرعی …………….

مشخصات ثمن معامله و نحوه پرداخت: مبلغ …… تومان که ……………… تومان آن، نقدا، در مجلس، پرداخت گردید و مبلغ ……….. تومان آن نیز، نقدا، در مورخ …….. هنگام انتقال سند رسمی، در مورخ…./…./….. در دفترخانه …… پرداخت خواهد شد.

شروط ضمن عقد: طرفین، کلیه خیارات، ولو خیار غبن فاحش را از خود، سلب و ساقط نمودند و تنها، حق فسخ، برای خریدار، در شرایطی که بایع، در موعد مقرر، در دفترخانه شماره ….. به آدرس …….، برای انتقال سند رسمی، حاضر نگردد، محفوظ ماند.

🔔 بیشتر بخوانید: انواع کلاهبرداری حین خرید و فروش ملک | راهبردهای آن